یک بام و دو هوای پرورش شترمرغ در مازندران
- یک بام و دو هوای پرورش شترمرغ در مازندران
تمام اجزای بدن این پرنده صرفه اقتصادی و سودآوری دارد. شترمرغ عمر مفید و طولانی دارد و در برابر بسیاری از بیماری‌ها نیز مقاوم است. گوشت، روغن، پر، قرنیه چشم، پوسته تخم شترمرغ و سایر اجزای آن در موارد متعدد کاربرد صنعتی و پزشکی دارند. در مازندران نیز گرایش به این صنعت نوپا به صورت محدود وجود دارد، اما به خاطر برخی موانع قانونی هنوز نتوانسته آمار بالایی در اشتغال‌زایی به خود اختصاص دهد. شاید یکی از مهم‌ترین دلایل این وضعیت، دشوار بودن فرایند صدور مجوز پرورش شترمرغ در مازندران باشد که از سوی وزارت جهاد کشاورزی در نظر گرفته شده است.
یکی از پرورش‌دهندگان شترمرغ در شهرستان قائمشهر که از 5 سال پیش تاکنون در این زمینه فعالیت می‌کند، با بیان این‌که پرورش شترمرغ یک صنعت نوپا در کشور است که توجیه اقتصادی بالایی دارد، گفت: به دلیل علاقه به پرندگان و پرسود بودن پرورش شترمرغ به این شغل وارد شدم. حداقل یک سال مطالعه داشتم و از مزرعه‌های مختلف در استان‌های دیگر دیدن کردم. سپس کار را با پرواربندی آغاز کردم و بعد آن سراغ مولد رفتم و با خرید دستگاه جوجه‌کشی به کارم رونق دادم. اکنون حدود 70 شترمرغ دارم که روزانه 2.5 درصد وزن خود غذا می‌خورند.
- دشواری‌های صدور مجوز
«مسعود محمدزاده» اظهار کرد: توصیه می‌کنم علاقه‌مندان در ابتدای کار حتما از پرواربندی شروع کنند، زیرا باید چند دوره پرواربندی کار کرد تا تشخیص سن و مولد بودن در پرورش‌دهنده ایجاد شود. به هر حال پرورش شترمرغ مانند همه مشاغل مشکلات خاص خود را دارد. عمده مشکلات هم به مجوزها برمی‌گردد. وی با اشاره به این‌که سختگیری‌های زیادی برای صدور مجوز وجود دارد، ادامه داد: سازمان نظام مهندسی و جهاد کشاورزی مواردی از ما می‌خواهند که گاهی واقعا شدنی نیست یا استعلام‌هایی درخواست می‌کنند که ربطی به کار ندارد و هیچ‌وقت به آن نیاز پیدا نمی‌کنیم.
این پرورش‌دهنده افزود: می‌گویند باید 20 هزار مترمربع زمین داشته باشیم که امتیاز آب، برق و گاز داشته باشد. اما تهیه آن با توجه به قیمت بالای زمین در مازندران بسیار دشوار است و نمی‌تواند توجیه اقتصادی داشته باشد. خودم در زمین 4 هزارمتری به این کار مشغولم. مولد هم دارم که تخم آنها را داخل دستگاه می‌گذارم و جوجه می‌گیرم. جوجه‌ها را در یک سالن 50 متری نگهداری می‌کنم و بعد از یک تا 2 ماه به کسانی که در کار پروار هستند، می‌فروشم. یا این‌که بعد از 8 تا 9 ماه شترمرغ را به کشتارگاه می‌دهم.
- گوشت لذیذ و سالم
این مزرعه‌دار با اشاره به فراگیر نشدن استفاده از گوشت شترمرغ در استان بیان کرد: متاسفانه هنوز مصرف گوشت این پرنده در مازندران جانیفتاده است؛ در حالی که شترمرغ گوشتی قرمز با کلسترول بسیار کم و سرشار از ویتامین‌های گروه B و پروتئین دارد. در حال حاضر مشتریانم از استان‌های دیگر مانند اصفهان، کرج، خراسان و تهران هستند. وی ادامه داد: اگر بازار داخل استان از مصرف این گوشت با کیفیت استقبال کند، اشتغال زیادی ایجاد خواهد شد. تقریبا یک‌سوم مبلغ فروش، یعنی 30 درصد آن سود است، اما هنوز تعداد واحدهای پرورش شترمرغ در مازندران زیاد نیست.
حمدزاده با بیان این‌که سرمایه‌گذاری در بخش مولد بیشتر است و توجیه اقتصادی خوبی هم دارد، اظهار کرد: یک خانواده مولد یا یک گله از 3 شترمرغ شامل 2 ماده و یک نر تشکیل شده است. وقتی می‌خواهید برای جوجه‌کشی دستگاه بخرید باید حداقل 6 تا 7 گله داشته باشید تا تخم‌گذاری زیاد و توجیه اقتصادی خوبی داشته باشد. کمبود حمایت‌ها در مازندران این فرصت را فراهم نمی‌کند. این پرورش‌دهنده شترمرغ گفت: به طور تخصصی ب در یک فضای کوچک با بهترین راندمان فعالیت می‌کنم و اگر دولت حمایت کند، می‌توان این مجموعه را توسعه داد. حتی حاضریم از دولت زمین اجاره کنیم.
- ارزش اقتصادی بالا
این مزرعه‌دار شترمرغ به اهمیت تولید این پرنده در ارزآوری برای کشور اشاره کرد و افزود: یکی از مشتری‌های من از ازبکستان سفارش 500 جوجه در روز به بالاترین قیمت را داده بود که به خاطر نبود حمایت این موقعیت مناسب را از دست دادم. جهاد کشاورزی معتقد است؛ این کار در مازندران توجیه اقتصادی ندارد به همین دلیل مجوز نمی‌دهد. در حالی که تنها تفاوت مازندران با استان‌های خشک اختلاف زمان به وزن رسیدن جوجه برای کشتار است.
مثلا اگر در یک استان خشک، جوجه طی 6ماه به وزن کشتار برسد، اینجا در نهایت بین 7 ماه تا 5/7 طول می‌کشد. محمدزاده با بیان این‌که شترمرغ هیچ دورریزی ندارد و تنها حیوانی است که قرنیه چشم آن قابلیت پیوند زدن به چشم انسان را دارد، اظهار کرد: پر شترمرغ خاصیت الکترواستاتیکی دارد، تخم آن در جوجه‌آوری و پوست تخم هم در کارهای هنری استفاده می‌شود. خوردن گوشت این پرنده برای بیماران قلبی و عروقی تجویز می‌شود و پوستش به عنوان یکی از بهترین چرم‌های دنیا در صنعت کفش و کیف و لباس مشتریان زیادی دارد. روغن شترمرغ ضد چروک و مسکن دردهای مفصلی است.
- دلایل فنی وزارت جهاد کشاورزی
پیچیدگی فرایند صدور مجوز و کافی نبودن حمایت‌ها باعث شده در استان مزرعه‌های زیادی وجود نداشته باشند. بازار خوب محصولات شترمرغ ثابت کرده می‌توان آن را توسعه داد. از نظر تولیدکنندگان بهانه مجوز ندادن از سوی سازمان جهاد کشاورزی، نداشتن توجیه اقتصادی به دلیل آب و هوای مرطوب است، اما آنچه مسئولان مربوطه اعلام می‌کنند، برخی نکات فنی دیگر است که مورد توجه وزارت جهاد کشاورزی قرار دارد.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی مازندران در گفت‌وگو با همشهری دلیل اصلی سختگیری‌های وزارت و اعلام ممنوعیت پرورش شترمرغ در استان را جلوگیری از تهدید شدن فعالیت صنایع طیور عنوان کرد و گفت: دیدگاه وزارتخانه از نظر فنی اشتباه نیست و اتفاقا دغدغه درستی برای وضعیت اقتصادی مازندران و امنیت غذایی کشور است، زیرا شترمرغ گونه‌ای مقاوم در برابر انواع بیماری‌هاست که در عین حال می‌تواند بیماری‌ها را به سایر پرندگان انتقال دهد.
این موضوع خطری برای سرمایه‌گذاری‌های دیگر مازندران در صنعت طیور است. «علیرضا عطایی‌نژاد» با بیان این‌که مازندران قطب صنعت طیور کشور است، اظهار کرد: بیش از یک‌سوم مرغ‌های مادر کشور در مازندران وجود دارد و حدود 40 درصد جوجه‌کشی کشور نیز در استان انجام می‌شود. این ارقام نشان‌دهنده درستی حساسیت وزارت جهاد کشاورزی روی موضوع صدور مجوز پرورش شترمرغ در مازندران است وگرنه دلیلی برای مخالفت با پرورش این پرنده درآمدزا در استان وجود ندارد.
- تلاش برای لغو ممنوعیت
وی یکی از دغدغه‌های سازمان جهاد کشاورزی مازندران را لغو ممنوعیت پرورش شترمرغ در استان عنوان کرد و افزود: با این‌که هشدارهای وزارت جهاد کشاورزی را درست می‌دانیم، اما از زمان اعلام ممنوعیت پرورش شترمرغ در مازندران به این تصمیم اعتراض و مخالفت کردیم. عطایی‌نژاد ادامه داد: حدود 2 ماه پیش نیز در جلسه‌ای با معاون وزیر گفتم که به این تصمیم معترضیم و معتقدیم که مازندران می‌تواند با رعایت برخی نکات از فرصت پرورش شترمرغ بیشتر بهره بگیرد.
چند روز پس از جلسه‌ای که با معاون وزیر داشتم، استاندار در جلسه با وزیر جهاد کشاورزی به همین موضوع اشاره کرد و خواستار رفع ممنوعیت پرورش شترمرغ در مازندران شد. این مسئول بیان کرد: باور داریم که پرورش شترمرغ یک مزیت اقتصادی برای مازندران است و می‌تواند در سبد پروتئینی مردم تنوع ایجاد کند. بر اساس همین دغدغه‌ها پیگیری‌هایی انجام و مقرر شد نامه‌ای به معاون وزیر بنویسیم تا موضوع توسط ایشان در کمیسیون فنی وزارتخانه مطرح شود و برای بخش‌هایی از استان امکان صدور مجوز پرورش شترمرغ فراهم شود.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی مازندران تصریح کرد: در مازندران مناطقی داریم که می‌توان با حفظ ضوابط بهداشتی و کنترلی شترمرغ پرورش داد. این امکان وجود دارد که در برخی نقاط با حفظ فاصله قانونی با واحدهای تولیدی مرغ مادر و مرغداری‌ها مزارع پرورش شترمرغ ایجاد شود. بر همین اساس می‌توان تبصره‌هایی در نظر گرفت و مانند گلستان که در قسمت‌هایی از آن امکان صدور مجوز پرورش شترمرغ وجود دارد، در مازندران هم این امکان فراهم شود.
- پیامدهای ممنوعیت
در حال حاضر 6 واحد مجاز پرورش شترمرغ در مازندران فعال است ولی از تعداد افرادی که به صورت غیرمجاز اقدام به پرورش شترمرغ کرده‌اند، آماری در دست نیست. همین موضوع می‌تواند نظارت بر فعالیت‌های مربوط به پرورش شترمرغ در مازندران را با مشکل مواجه کند. ممنوعیت این فعالیت سبب شده برخی افراد بدون مجوز و شاید هم بدون آن‌که ضوابط مد نظر وزارت جهاد کشاورزی را رعایت کنند به این فعالیت اقتصادی وارد شوند. از سر گرفتن صدور مجوز با ضوابطی مشخص برای مازندران می‌تواند علاقه‌مندان به فعالیت در این حوزه را مجاب به فعالیت قانونی کند.
.: Weblog Themes By Pichak :.